Türkiye ve Çin Halk Cumhuriyeti Ortaklık Potansiyeli
Türkiye’nin Avrupa Birliği ile 1996 yılında yürürlüğe giren Gümrük Birliği Anlaşması, ülke ekonomisine ve ihracatçı sektörlere önemli avantajlar sağlamaktadır. Bu anlaşma kapsamında sanayi ürünleri, Türkiye’den Avrupa ülkelerine ihraç edilirken gümrük vergisine tabi tutulmamaktadır. Elektronik ürünler de sanayi ürünleri kategorisinde yer aldığı için bugün Türkiye’den Avrupa’ya gerçekleştirilen elektronik ihracatlarında sıfır gümrük vergisi uygulanmaktadır. Bu durum, yalnızca mevcut üretici firmaların rekabet gücünü artırmakla kalmayıp aynı zamanda Türkiye’de kurulabilecek yeni iş ortaklıklarının da Avrupa pazarına erişimini kolaylaştırmaktadır. Böylece hem üretim kapasitesi hem de uluslararası pazardaki konum açısından ülkemiz için stratejik bir fırsat doğmaktadır.
Küresel elektronik üretiminde Çin’in ulaştığı seviye herkes tarafından bilinmektedir. Çin, elektronik sanayisinde sahip olduğu teknoloji, üretim ölçeği ve maliyet avantajı ile dünya pazarının lideri konumundadır. Türkiye’nin ise sahip olduğu jeopolitik konum, Avrupa pazarına yakınlığı, güçlü lojistik altyapısı ve Gümrük Birliği’nin sunduğu vergi avantajı, Çin ile kurulabilecek stratejik ortaklıkları son derece cazip hale getirmektedir. Çin elektronik sanayisinin teknolojik birikimi ile Türkiye’de kurulacak ortaklık yapılarının birleşmesi, Avrupa pazarına sıfır gümrük vergisi ile ürün ihraç edilmesini mümkün kılacak ve bu da milli katma değer yaratımında büyük bir sıçrama anlamına gelecektir.
Bu stratejik fırsatın yasal çerçevesi de nettir. Gümrük Birliği Anlaşması uyarınca sanayi ürünleri kapsamındaki elektronik ürünler, Avrupa Birliği ülkelerine ihracatta gümrük vergisinden muaftır. Tarım ürünleri ve bazı özel sektörler bu kapsam dışında tutulurken, elektronik gibi ileri teknoloji gerektiren sektörlerde vergi muafiyeti Türkiye için ciddi bir rekabet avantajı sağlamaktadır. Bu avantaj, Çinli üreticilerin Türkiye’de yapacakları yatırımlar aracılığıyla daha da etkin bir şekilde kullanılabilir. Türkiye’de kurulacak üretim tesisleri, hem Avrupa pazarına doğrudan erişim sağlayacak hem de Türk iş gücü için yeni istihdam olanakları yaratacaktır.
Bunun yanı sıra teknoloji transferi de bu ortaklıkların en önemli getirilerinden biridir. Çin’in elektronik sanayisinde geliştirdiği teknolojilerin Türkiye’ye taşınması, yerli üretim kapasitesinin nitelik olarak güçlenmesine ve uzun vadede Türkiye’nin kendi teknoloji geliştirme yetkinliğinin artmasına katkı sunacaktır. Böylelikle Türkiye, yalnızca bir üretim ve ihracat üssü değil aynı zamanda yüksek katma değerli teknolojilerin geliştirildiği bir merkez haline gelebilir.
Türkiye’nin elektrik ve elektronik sektöründe Avrupa Birliği, en önemli ihracat pazarlarından biri olarak öne çıkmaktadır. 2019 yılında sektörün toplam ihracatı yaklaşık 11,24 milyar dolar seviyesinde gerçekleşmiş, bunun yaklaşık 6,54 milyar dolarlık kısmı Avrupa Birliği ülkelerine yapılmıştır. Bu rakam, Türkiye’nin elektronik sanayi ihracatında Avrupa’nın ne kadar güçlü bir konumda olduğunu göstermesi açısından önemli bir başlangıç noktasıdır.
2023 yılına gelindiğinde, elektrik ve elektronik sektörünün ihracatının yaklaşık %44’ü, yani 7,2 milyar dolarlık bölümü Avrupa Birliği ülkelerine yönelmiştir. Bu oran, Avrupa’nın sektör için hem istikrarlı hem de büyüyen bir pazar olma özelliğini koruduğunu ortaya koymaktadır.
2025 yılının ilk dört ayında ise sektör ihracatı toplamda 5,38 milyar dolara ulaşmıştır. Henüz yılın tamamlanmamış olması ve bu kısa dönemde kaydedilen yüksek hacim, sektörün Avrupa pazarındaki gücünü önümüzdeki yıllarda daha da artırma potansiyeli taşıdığını göstermektedir.
Genel tabloya bakıldığında, 2019’dan günümüze Avrupa Birliği’nin Türkiye’nin elektrik ve elektronik ihracatında vazgeçilmez bir pazar konumunda olduğu açıkça görülmektedir. Elde edilen veriler, hem geçmişteki güçlü bağları hem de geleceğe yönelik büyüme potansiyelini teyit etmektedir.
Bu kapsamda, şirketimiz Hedef Koç Danışmanlık Şirketi olarak Türkiye’de ve uluslararası pazarlarda faaliyet göstermek isteyen yatırımcılar ve üreticiler için kapsamlı danışmanlık hizmetleri sunmaktadır. Ticari danışmanlık, şirket kuruluşu, marka tasarımı ve tescil çalışmaları, belgelendirme süreçleri, devlet teşviklerinden yararlanma danışmanlığı ve pazar araştırmaları gibi alanlarda sunduğumuz çözümlerle, iş ortaklarımızın hedef pazarlarda güçlü ve sürdürülebilir bir şekilde konumlanmalarını sağlamayı amaçlıyoruz. Firma bilgilerimize ve hizmetlerimize www.hedefkoc.com adresimizden ulaşabilirsiniz.
Sonuç olarak, Türkiye’nin Avrupa Birliği ile sahip olduğu gümrük birliği avantajı ve Çin’in elektronik sanayisindeki küresel gücü birlikte değerlendirildiğinde, ortaya ülkemiz için tarihi bir fırsat çıkmaktadır. Bu fırsatın doğru değerlendirilmesi, Türkiye’yi elektronik sanayisinde bölgesel bir merkez haline getirebilir, ihracat gelirlerini artırabilir ve milli katma değerin yükselmesine doğrudan katkı sağlayabilir. Dolayısıyla, Çin elektronik sanayisi ile kurulacak ortaklıklar üzerinden Avrupa’ya sıfır vergi avantajıyla yapılacak elektronik ihracatı, Türkiye için yalnızca bir ticari fırsat değil, aynı zamanda stratejik bir kalkınma hamlesi anlamına gelmektedir.
Dr. Mert Özaydın / Uzman Psikolog / Teşvik Hibe Destekleri Uzmanı / Bilirkişi
